Szczawnica leży w jednym z piękniejszych zakątków południowej Polski, na pograniczu Pienin i Beskidu Sądeckiego w malowniczej dolinie Grajcarka.

Szczawnica w pełnej okazałości. Na pierwszym planie widoczny kościół p.w. św. Wojciecha i potok Grajcarek

Jako że od 200 lat Szczawnica znana jest jako uzdrowisko, znaczna część jej gości to spokojni kuracjusze, którzy przybywają tu, by podreperować nadwątlone siły witalne. Przyjeżdżają do mineralnych wód, a tych w miasteczku obfitość – Wanda, Magdalena, Józefina, Jan, Stefan...i Szymon oczywiście. W sumie gospodarze serwują wód dwanaście na wiele różnych dolegliwości. Druga kategoria przybyłych to narciarze, trzecia - typy kanapowo-rozrywkowe, zaś czwarta i ostatnia – wędrowcy (piesze szlaki wiodą stąd m.in. na Trzy Korony, Sokolicę, Dzwonkówkę czy do Wąwozu Homole).

Szczawnicki dobroczyńca Józef Szalay

Szczawnica to w pewnym sensie dziecko Józefa Szalaya, który był jej właścicielem w poł. XIX w. Dzięki jego staraniom miasto "nabrało wyglądu" i nieco się unowocześniło. Jeszcze dziś znajdziemy tu przykłady XIX-wiecznej polskiej architektury, m.in. stylizowaną na typową dla kraju tulipanów "Holenderkę" "Starą Kancelarię", "Szwajcarkę Górną" (mieszkał tu w swoim czasie Kazimierz Przerwa-Tetmajer) oraz "Pałac" - willę będącą obecnie siedzibą Muzeum Pienińskiego. Wszystkie wymienione domy rozlokowały się przy placu Dietla, centralnym punkcie miasta. Dotrzemy tu, wspinając się ulicą Zdrojową ku Parkowi Górnemu.

W centrum

Wracając do Józefa Szalaya. Właściwie gdzie się nie spojrzeć, to jego duch jest w Szczawnicy obecny. A już najbardziej w neogotyckiej kaplicy zdrojowej. Szalay ją zaprojektował, namalował obraz wiszący w ołtarzu głównym, czyli "Madonnę z dzieciątkiem", jemu i członkom jego rodziny zostały także poświęcone trzy marmurowe tablice umieszczone na ścianach. Dzięki staraniom Szalaya nawet Park Górny wzbogacił się o nowe gatunki drzew, takich jak buki, jodły, dęby czy japońskie modrzewie. Ukoronowaniem panowania szczawnickiego dobroczyńcy jest zaś pomnik – popiersie Szalaya odsłonięte w 2002 r.

Szczawnica zdecydowanie malownicza

Nie lubię słowa "malownicze" - wydaje mi się wyeksploatowane, przynajmniej w kwestii oddawania wszelkich "zachwytów nad". Jednak w odniesieniu do Szczawnicy inne nie przychodzi mi na myśl - lepszej lokalizacji miasto nie mogło sobie wybrać. Tetmajer dobrze wiedział, co robi, wyrywając się z wielbionego przez siebie Zakopanego właśnie nad bystrzący się w słońcu Grajcarek.

Krajobrazy okolic Szczawnicy - Małe Pieniny oraz przełom Dunajca

Któż nie chciałby witać każdego poranka, przyglądając się zielonym wzgórzom i rozkoszować się kontaktem z naturą podczas wielogodzinnych spacerów okolicznymi ścieżynami? A jakie widoki z pobliskich "szczytów"! Najpiękniejsze z Palenicy – panorama Tatr, Pienin, Beskidu Sądeckiego i Szczawnica w całej swej okazałości.

Miasteczko z ciasno przytulonymi do siebie domkami (także z moimi ulubionymi drewnianymi, które gdziekolwiek będąc, tworzą ten specyficzny, przytulny nastrój swojskości i sielskości), tonące we wszechobecnej zieleni, przyciąga jak magnes. Może stać się miejscem magicznym dla niejednego z nas – to wiem na pewno.

Zdjęcia: Igusza, arte24, Anna Kowalczyk