Naszą wyprawę po polskich cerkiewkach rozpoczynamy w Bieszczadach. Na ich przeciwległych krańcach znajdziemy trzy prawdziwe perełki sakralnego budownictwa drewnianego. Na wchodzie ulokowały się dwie cerkwie typu bojkowskiego (trójdzielne z większą i wyższą nawą). Są to cerkwie: Św. Michała Archanioła w Smolniku z 1791 r. oraz Opieki Matki Bożej w Równi z początku XVIII wieku.

Cerkiew w Równi fot. Szymon Narożniak

Cerkiew w Smolniku fot. Łukasz Janus

Na drugim krańcu Bieszczadów znajduje się inna cerkiew o niespotykanej w naszym kraju architekturze. To łemkowska cerkiew p.w. św. Michała Archanioła w Turzańsku z 1801 roku.

Cerkiew w Turzańsku fot. Wacław Skwara

Z Bieszczadów przenosimy się w Beskid Niski. Znajdujące się tutaj drewniane świątynie trudno zliczyć i w zasadzie należałoby na ich przedstawienie poświęcić osobny felieton. My spośród nich wybraliśmy zaledwie dwie. Cerkiew w Kwiatoniu, jedną z najpiękniejszych i najsmuklejszych w naszym kraju, pod wezwaniem św. Paraskewy z ok. 1700 r oraz cerkiew w Owczarach pod wezwaniem Opieki Matki Bożej z roku 1653.

Cerkiew w Kwiatoniu fot. Inaa, Łukasz Janus

Cerkiew w Owczarach fot. Waldemar Jan

Kolejnym przystankiem na naszej trasie po najpiękniejszych polskich cerkiewkach jest Powroźnik w Beskidzie Sądeckim. Znajdująca się tutaj cerkiew pod wezwaniem św. Jakuba jest najstarszą świątynią typu łemkowskiego w Polsce. Zbudowana została ok. 1600 roku.

Cerkiew w Powroźniku fot, Tomasz Dejtrowski

Z Powroźnika znów zwracamy się na wschód. Na Pogórzu Przemyskim odwiedzamy Ulucz. Tutejsza cerkiew pod wezwaniem Wniebowstąpienia Pańskiego przez długi czas uchodziła za najstarszą w Polsce. Dopiero badania dendrologiczne wykazały, że powstała ona w roku 1659, a nie w latach 1510-1517, jak wcześniej utrzymywano.

Cerkiew w Uluczu fot. Adam Węgrzyn

Z Pogórza Przemyskiego ruszamy na północ na Płaskowyż Tarnogrodzki, gdzie odwiedzamy cerkiew w Chotyńcu pod wezwaniem Przenajświętszej Bogurodzicy z 1615 roku.

{image 27092 9}

Cerkiew w Chotyńcu fot. Polka, Tomasz Michalski

Na deser została nam już tylko cerkiew w Radrużu na Roztoczu, najstarsza w Polsce, pod wezwaniem św. Paraskewy z XVI wieku oraz cerkiew św. Mikołaja w Hrebennem zbudowana w latach 1697-1700.

{image 28505 11}

Cerkiew w Radrużu fot. Polka, Tomasz Michalski

Cerkiew w Hrebennym fot. Bogusław Pupiec

O architektonicznej i zabytkowej wartości opisanych cerkwi świadczy fakt wpisania części z nich na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W czerwcu bieżącego roku trafiły na nią cerkwie w: Smolniku, Turzańsku, Owczarach, Kwiatoniu, Powroźniku, Chotyńcu, Radrużu oraz dodatkowo cerkiew w Brunarach Wyżnych.

Fot. Marek Samojeden