» Upamiętnienie Derdowskiego

Opis: Tablica upamiętniająca Hieronima Derdowskiego (na zdjęciu) powstała z inicjatywy Oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Toruniu i została ufundowana przez samorząd województwa kujawsko-pomorskiego, a jej autorem jest toruński rzeźbiarz  Tadeusz Porębski. Tablica zawisła 10 lutego 2021 r. na fasadzie starej, ale bardzo skromnej kamienicy przy ul. św. Ducha 8/10, w której Derdowski, jako redaktor Gazety Toruńskiej, przez pewien czas mieszkał. A był jedną z najbarwniejszych i najwybitniejszych postaci kaszubskiego ruchu regionalnego w XIX wieku. Urodził się w 1852 roku w Wielu, w dzisiejszym powiecie kościerskim, a w młodości pracował jako prywatny nauczyciel na terenie Kaszub i Wielkopolski. W Toruniu zamieszkał w 1879 r. i tutaj w "Gazecie Toruńskiej", której był wieloletnim redaktorem, publikował swoje utwory literackie, jednak z powodu prześladowań, jakich doznawał ze strony pruskich władz, w 1885 r. zdecydował się wyemigrować do Stanów Zjednoczonych, a tam, wśród środowisk polonijnych, prowadził działalność społeczną, redagował "Gazetę Narodową" oraz "Pielgrzyma Polskiego"; był gorącym zwolennikiem umocnienia polskiej tożsamości wśród mieszkańców Kaszub. Zasłynął przede wszystkim jako autor pierwszych poematów publikowanych w języku Kaszubów: O Panu Czorlińścim co do Pucka po sece jachoł, Kaszube pod Widnem i Jasiek z Knieji. W czasie toruńskiej uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej zabrzmiał MARSZ KASZUBSKI, do którego słowa napisał Hieronim Derdowski, zaś muzykę skomponował Feliks Nowowiejski; utwór ten uznawany jest współcześnie za hymn Kaszubów.