» Przed turniejem

Golub - Dobrzyń powstał w 1951 r. w wyniku połączenia dwóch miast Golubia i Dobrzynia nad Drwęcą. Pomimo administracyjnych zabiegów do dzisiaj widoczny jest wyraźny podział miasteczka na dwie części urbanistyczne. Golub posiada wyraźny średniowieczny układ z prostokątnym, zbliżonym do kwadratu, rynkiem, od którego prostopadle rozchodzą się uliczki. Dobrzyń natomiast zachował XIX - wieczne rozplanowanie ulicowe.

Najcenniejszym zabytkiem miasteczka jest gotycko - renesansowy pkrzyżacki zamek Anny Wazówny wznoszący się na wysokim wzniesieniu po prawej stronie Drwęcy . Pierwotnie w miejscu dzisiejszej warowni znajdował się polski gród obronny. Po przejęciu Golubia przez Krzyżaków, po 1293 r., rozpoczęto wznoszenie gotyckiej twierdzy, która służyła zakonowi do 1466 r. Na początku XVII wieku królewna Anna Wazówna nakazała przebudowę zamku na okazał, późnorenesansową rezydencję.

Zamek główny posiada dwa piętna, piwnice oraz dziedziniec. Jednym z pomieszczeń jest dawna Kaplica Świętokrzyska, która służyła celom sakralnym od początku XIX wieku. Znajduje się w niej, odrestaurowana na podstawie odkrytych pozostałości, gotycka polichromia ornamentalna. Cały zamek zwieńcza efektowna późnorenesansowa attyka, powstała w 16 23 r., częściowo zrekonstruowana w latach 60. XX wieku. Obecnie w zamku znajduje się hotel, restauracja oraz Muzeum prezentujące m.in. niezwykle cenną kolekcję armat. Na przedzamczu cyklicznie odbywają się słynne turnieje rycerskie, które były jednymi z pierwszych inicjującymi tego typu tradycje w Polsce.

W miasteczku zachowały się ponadto: gotycki kościół p.w. św. Katarzyny, XIV i XV - wieczne mury miejskie oraz tzw. dom „Pod kapturem".