» Ląd. Pocysterski zespół klasztorny z XIIXIII

Opis: Pierwsze ślady osadnictwa w Lądzie pochodzą z epoki kamiennej. W VII  VIII w. istniał tu gród strzegący przeprawy przez Wartę, którego rozkwit nastąpił w XII w. Z tego okresu (1136 r.) pochodzi pierwsza pisana wzmianka o grodzie w Lądzie, z którego arcybiskupstwo gnieźnieńskie pobierało dziesięcinę. Upadek grodu w połowie XIII w. zbiegł się z osadzeniem w pobliżu cystersów przez Mieszka III Starego. Przez trzy stulecia był to zakon niemiecki, Polacy byli przyjmowani jedynie jako półkonwersi do prac pomocniczych. W 1550 r. ostatni niemiecki opat Lądu został posądzony o kontakty z innowiercami, na skutek czego przeniesiono niemieckich mnichów do opactwa w Henrykowie. Od tego czasu w opactwie lądzkim rezydowali Polacy. W wyniku rozbiorów Polski Ląd trafił pod zabór pruski, a majątki kościelne zostały skonfiskowane. Po zmianach politycznych w 1819 r. i przejściu Lądu pod zabór rosyjski opactwo uległo kasacie. W 1850 r. osadzono tu kapucynów, którzy wyremontowali istniejące budynki i zaczęli prowadzić działalność duszpasterską. Ten pomyślny okres zakończyło powstanie styczniowe i aresztowanie ojca Maksyma Tarejwy, który prowadził działalność konspiracyjną. Wkrótce nastąpiła też likwidacja klasztoru. W 1921w Lądzie osadzono salezjanów. W czasie II wojny światowej w latach 1940-41 znajdowało się tutaj więzienie dla polskich księży. Ośmiu z nich zostało w 1999 r. beatyfikowanych przez Jana Pawła II. Od 1952 r. mieści się tutaj Wyższe Seminarium Duchowne Towarzystwa Salezjańskiego.