» Wielka Synagoga w Tykocinie...

Opis: Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie kwadratu o wymiarach 18 na 18 metrów, w stylu barokowym i licznymi elementami późnorenesansowymi. Według niektórych źródeł wzorowana jest na warownej synagodze z Pińska z 1640 roku. Synagoga jest obecnie przykryta wysokim łamanym dachem z czerwonej dachówki. Zastąpił on pierwotny dach, zasłonięty wysoką attyką. W północno-wschodnim narożniku stoi, w dolnej części kwadratowa, w górnej ośmioboczna, niska wieża, mieszcząca pierwotnie więzienia dla Żydów. Z trzech stron przylegają niskie przybudówki  niegdyś sklepiki, domy nauki, przedsionki oraz babińce, z których kobiety mogły obserwować modły przez zakratowane okienka. Wewnątrz w głównej, kwadratowej sali modlitewnej sięgającej 9 metrów wysokości znajduje się popularne dla polskich synagog sklepienie dziewięciopolowe. W jej centralnym punkcie znajduje się bima, opierająca się na czterech masywnych filarach z bogatą renesansową dekoracją zakończonych baldachimem stanowiącym strop, wewnątrz której znajduje się szulham. Na ścianach znajdują się barwne polichromie. Ich główny element dekoracyjny, obok ornamentów w kształcie wici roślinnych oraz lokalnych i egzotycznych zwierząt, to wielkie XIX-wieczne tablice z hebrajskimi i aramejskimi cytatami biblijnymi oraz tekstami modlitw. Na ścianie wschodniej znajduje się rzeźbiony w kamieniu, niezwykle bogato zdobiony Aron ha-kodesz, zasłonięty bogato tkanym, nowym parochetem. Został ufundowany przez Naczelnego Rabina Polski Michaela Schudricha i Fundację Judaica. Sala ma obniżoną posadzkę nawiązującą do słów psalmu: "Z głębokości wołam do ciebie, Panie!". Do sali prowadzi wejście przez obszerny Przedsionek, mieszczący niegdyś biura kahału i sąd gminny. Dawniej synagogę i pobliskie budynki gminy żydowskiej otaczał arkadowy mur z bramą, który po wojnie nie został odbudowany. Przed wejściem do synagogi widać jeszcze fundamenty zniszczonych kramnic, pochodzących z pierwszej połowy XVIII wieku.