» Cmentarz zydowski w Kazimierzu

Opis: Wędrując po Kazimierzu Dolnym nad Wisłą należy odwiedzić położoną na zboczu wąwozu na Czerniawach nową nekropolię żydowską. Pierwszy cmentarz żydowski w Kazimierzu Dolnym powstał na końcu ul. Lubelskiej pod górą Sitarz, tuż za ówczesną dzielnicą żydowską. Nowa nekropolia została założona w 1851 roku. Grunt pod cmentarz został podarowany kazimierskiemu kahałowi przez niejakiego Motka Herzberga. Podobnie jak stara nekropolia, tak i ta została niemal doszczętnie zdewastowana na rozkaz Niemców w początkach II wojny światowej. Na cmentarzu dokonywano egzekucji ludności żydowskiej i chrześcijańskiej. Po wojnie teren nekropolii ogrodzono, jednak mur ten ulegał erozji i ostatecznie został rozebrany. Odzyskane nagrobki posłużyły do wzniesienia jednego z najciekawszych polskich lapidariów, zaprojektowanego przez inż. Tadeusza Augustynka. Wyłożona fragmentami macew "ściana płaczu" pęka w środku, co należy odczytywać jako symbol tragicznych losów polskich Żydów. Płyty nagrobne starano się grupować zgodnie z obowiązującym na cmentarzach żydowskich podziałem na kwatery męskie i kobiece, po lewej umieszczono w większości nagrobki kobiet, po prawej - mężczyzn. Część macew ustawiono po lewej stronie lapidarium. Kazimierskie macewy tworzą niezwykłą galerię żydowskiej sztuki sepulkralnej. Fragmenty macew z cmentarzy żydowskich w Kazimierzu Dolnym można odnaleźć także w ekspozycji Muzeum Nadwiślańskiego przy ul. Senatorskiej 11/13 oraz w pobliskim klasztorze ojców franciszkanów, gdzie kilka z nich tkwi w murze oraz w progu wewnątrz budynku, a kilkanaście innych zgromadzono w klasztornej sali muzealnej.