» Nowolipsk - poolęderski dom z darniowej rudy żelaza ...

Opis: Ludzie mówią różne rzeczy i niektóre wydają się nam banalne i dosłownie głupie. Na przykład mówią, że ziemia rodzi kamienie. Ja sprawdziłem czy to prawda i okazuje się, że to jest prawda i znalazłem namacalny dowody. Kamienie te, to darniowa ruda żelaza, która ma wielkie zalety budowlane. Dostrzegli je kilka wieków temu Holendrzy, nazywani kiedyś Olędrami. W XVIII wieku tu w Polsce osiedlali się licznie Holendrzy i Niemcy uciekający przed prześladowaniami religijnymi, politycznymi oraz biedą. Oni jako pierwsi zaczęli wykorzystywać darniową rudę żelaza wydobywaną spod darni traw w pobliżu stawianych osad w budownictwie na niespotykaną w świecie skalę. Był to tani i łatwo dostępny materiał budowlany, nieustępujący innym kamieniom stosowanym w budownictwie. Obróbka była bardzo delikatna i precyzyjna ze względu na specyficzną strukturę skały. Z rudy wybudowano wiele budynków mieszkalnych i gospodarczych. Niektóre stoją do dziś, po niektórych nie ma już śladu. Ten budynek sfotografowałem we wsi Nowolipsk w Puszczy Pyzdrskiej. To właśnie tu na terenie puszczy powstało wiele rozproszonych osad, gdzie dom od domu dzieliły duże odległości. Rejon puszczy, to jedno z największych skupisk wsi olęderskich w Polsce. Większość domów stawiano na wzniesieniach, gdyż tereny przyległe były terenami zalewowymi i bagiennymi. Płynące tu rzeki Prosna i Warta często zalewały okolice, a mokradła sprzyjały rodzeniu się rudy żelaza. Ruda powstaje w wyniku rozpuszczania się żelaza w wodzie. Złoża rudy są odnawialne, bo jeśli teren nie zostanie zdewastowany, to już po kilku latach można znów wydobywać ten rdzawo brunatny skarb :)