» Stępuchowo - dwór Moszczeńskich

Opis: Na zdjęciu dwór zbudowany w latach 1860-1870 dla Władysława Moszczeńskiego. Obiekt o cechach neorenesansowej willi czy też, jeśli ktoś tak woli neorenesansowego pałacu. Budynek piętrowy z gankiem w fasadzie ogrodowej i górującą nad całością czterokondygnacyjną wieżą. W fasadzie frontowej rozległy taras, z którego rozpościera się widok na Jezioro Stępuchowskie, całość nakryta niemal płaskim dachem czterospadowym. Budynek wzniesiony na grodzisku zwanym do dziś przez okoliczną ludność "zamkiem". W niektórych materiałach dotyczących budowli spotkałem się z informacjami o ruinach gotyckiego zamku, na których wzniesiono przedstawiony na zdjęciu dwór. Stępuchowo po raz pierwszy wzmiankowane jest w źródłach w 1432 roku. Przez większą część XV i XVI wieku miejscowość posiada prawa miejskie. W 1458 roku Stępuchowo wymienione jest wśród miast mających dostarczyć żołnierzy pieszych na wyprawę malborską. W latach 1523-1618 istniał w miejscowości kościół p.w. św. Mikołaja. Aż do początku XVII wieku od Strony Werkowa, na obrzeżach miejscowości znajdował się Wiatrak. Od 1788 własność Moszczeńskich, w tym Aleksandra, starosty brzesko-kujawskiego. W rękach tej rodziny majątek pozostał aż do okresu międzywojennego (w 1926 roku liczył 731 hektarów, miał gorzelnie i torfiarnie). Po wkroczeniu Niemców i konfiskacie majątku w budynku okupant zorganizował szkołę organizacji Hitlerjugend. W okresie powojennym w budynku mieściła się Szkoła Rolnicza z internatem. Stopniowy upadek i dewastacja obiektu rozpoczęła się po przenosinach wspomnianej szkoły do Gołańczy. Od 1995 roku własność prywatna, po znacznych inwestycjach (remont dachu, wprawienie okien, odgrzybienie ścian) nie widać od lat kontynuacji i dążenia do przywrócenia świetności temu obiektowi.