» Kawnice - XIX wieczny wiatrak typu partlak

Opis: Na peryferiach wsi, jadąc od Goliny, po prawej stronie w odległości około 400m od głównej drogi, stoi wiatrak partlak, zwany również rolkowym. Wiatrak ten posiada cechy wspólne zarówno z koźlakiem jak i z holenderskim. Bryłą bardziej przypomina koźlaka. Jest to ścięty ostrosłup na planie prostokąta w proporcjach zbliżonych do kwadratu z dachem dwuspadowym z naczółkiem od strony skrzydeł. Stosowana w nim zasada obrotu bryły wiatraka skrzydłami do kierunku wiatru zapożyczona została z holendra, z tym że płaszczyzna obrotu znajduje się tu nisko, jak najbliżej terenu. W ten sposób cały budynek powyżej podmurówki był obracalny, a jego podstawę stanowiło łożysko kołowe zaś drewniany korpus paltraka spoczywa na specjalnych metalowych rolkach, które toczyły się po okrągłym torze jezdnym. To techniczne udoskonalenie, ułatwiające manewrowanie wiatrakiem, wprowadzono właściwie dopiero w XIX wieku. Wiatraki rolkowe posiadały trzy kondygnacje, natomiast układ wnętrza zapożyczany był albo z koźlaków, albo z holendrów (występował wtedy pionowy wał przechodzący przez wszystkie kondygnacje). Pierwsza kondygnacja stanowi fundament zbudowany na planie koła, wykonany z kamieni lub cegły. W fundament ten wbudowane są szyny wraz z urządzeniem , rolkami umożliwiającymi obrót budynku za pomocą dyszla kierując go w stronę wiatru.