» Młodzianów - pozostałości po mieszkańcach osady i byłym getcie ...

Opis: Często przemieszczając się po Polsce zauważamy stare zniszczone domy oraz różne opuszczone miejsca i nawet na chwilkę nie zastanawiamy się co tu było, kto tu mieszkał, jakie wydarzenia tu się rozegrały? Takie teraz czasy nastały, że w większości ludzi najbardziej interesuje, to co bezpośrednio ich dotyczy. Mało myślą o innych, a dzieciom niewiele się opowiada o historii, która tak prawdę mówiąc otacza nas z każdej strony. Przecież stanowimy historię i każdy dzień, który minął nią się staje. Wracając jednak do miejsc opuszczonych, to warto czasem zainteresować się dlaczego stały się opuszczonymi. Od pewnego czasu nurtował mnie problem takich domów w lasach gminy Kowale Pańskie. Nie są to jakieś wspaniałe domy lecz zwykłe chatki zbudowane z kamieni polnych i gliny, co świadczy jak ubogi jest ten region. Okazuje się, że są to pozostałości po nietypowym obiekcie jaki stworzyli Niemcy w 1941r. w celu eksterminacji ludności żydowskiej. Zazwyczaj getta organizowane były w miastach, a to getto zorganizowali na wsi i nazwali go Heidemuhle (młyn na wrzosowisku). Dlaczego tak go nazwali? Na terenie Getta na wzgórzu stał młyn Galewskich, a wzgórze porośnięte było wrzosem. Getto rozlokowane było na terenie powiatu tureckiego i zajmowało obszar ok. 1711 ha. W skład getta wchodziły wioski: Bielawki, Chuby, Cegielnia Kowalska, Dzierzbotki, Józefina, Leśnictwo, Marcjanów Kolonia, Młodzianów, Młyny Miłaczewskie I i II, Nowy Świat, Niedźwiady. Głównym centrum getta była wieś Czachulec Nowy. Tak więc oprócz żydów, którzy przymusowo tu trafili, na terenie getta mieszkali Polscy chłopi. Żydzi zajmowali prowizorycznie zbudowane baraki, a Polacy mieszkali właśnie w tych domkach, które do dzisiaj jeszcze stoją. Teren getta był bardzo wielki i rozciągnięty, dlatego nie był ogrodzony, a granice wytyczono drewnianymi palikami. Przez getto, przeszło około 4-6 tysięcy Żydów z Turku, Dobrej, Uniejowa oraz okolicznych osad i wsi. Życie było ciężkie jak w każdym getcie. Niemcom zależało aby żydzi byli odizolowani o ludności cywilnej, nie mieli dostępu do wiadomości na temat działań wojennych i postępowania z pojmanymi żydami, może to był główny powód budowy takich obiektów? Polscy mieszkańcy getta pomagali żydom jak tylko mogli. Wiadomo, że za pomoc żydom lub złapanie Polaka z Żydem groziła śmierć, jednak to nie zniechęcało Polaków. Najgorsze jest to, że dziś pozostało już niewielu świadków tamtych dni, bo większość z nich zmarła nie mówiąc nikomu czego tu doświadczyli. Młodzi z kolei wyprowadzili się do bardziej cywilizowanych miejsc. Udało się mi porozmawiać z jednym z mieszkańców wsi Młodzianów, który wychowywał się tu po II wojnie. Dowiedziałem się, że jeszcze długo po wojnie okoliczna ludność, która pozostała lub zajęła te prymitywne domy (glina i kamień polny) posługiwała się przedmiotami pozostałymi po mieszkańcach getta. Powiedział mi, że u nich w domu też były łyżki, widelce, garnki i inne przedmioty po żydach. Obecnie tych glinianych domków jest już tylko kilka i to w opłakanym stanie. Nie mniej jednak w jednym z nich sfotografowałem stary kredens, być może jeszcze pamięta tamte czasy. Ostateczna likwidacja tego przejściowego getta nastąpiła w końcu lipca 1942 r. Mieszkańców getta częściowo stracono, a resztę wywieziono do Łodzi. Szacuje się, że w okresie istnienia getta wymordowano tu około 700 osób. Prawdopodobnie getto przeżyło około 26 Żydów albo tylko jeden Żyd, który po wojnie zamieszkał w GB. Chyba nikt nie zna prawdy do końca. Dzisiaj, po tylu latach zdarza się, że jeszcze ktoś znajdzie ludzkie szczątki na tym terenie. Kilka tygodni temu mój znajomy znalazł tu ludzką kość. To wszystko działo się tak blisko nas i nie wolno nam o tym zapomnieć. Można wybaczyć Niemocom bestialstwo jakiego się dopuścili ale zapominać nie wolo, choćby dlatego żeby już się nie powtórzyło. Potomni muszą wiedzieć i muszą robić wszystko dla pokoju, a nie dla wojny !