» Bronina - pomnik

Opis: We wsi, przy skrzyżowaniu drogi Kielce-Tarnów z drogą do Widuchowy, znajduje się pomnik upamiętniający ofiarę żołnierzy poległych podczas kampanii wrześniowej w rozegranej tu krwawej bitwie. 9 września 1939 r. na terenie tej miejscowości 22 Dywizja Piechoty Górskiej, dowodzona przez płk dypl. Leopolda Endel-Ragisa stoczyła kilkunastogodzinny krwawy bój z Oddziałem Wydzielonym niemieckiego VII Korpusu, powracającym w kierunku Pińczowa po nieudanej próbie przejęcia mostu na Wiśle w Szczucinie dnia 7 września 1939 r. i 27 DP VII Korpusu przybyłą OW na odsiecz z Bogucic k. Pińczowa. Straty poniesione w boju pod Broniną przez 22DPG były dotkliwe - szacuje się, że na polu bitwy poległo blisko 200 żołnierzy, w tym kilkunastu oficerów. Było wielu rannych. Ponad 1000 żołnierzy dostało się do niewoli. Artyleria dywizji straciła 13 dział lekkich i 4 ciężkie. Szacunkowe straty niemieckie to około 200 poległych i kilkuset rannych. Większość poległych polskich żołnierzy spoczywa na cmentarzu w pobliskim Szczaworyżu i cmentarzu parafialnym w Busku-Zdroju. Ocenia się, że bitwa pod Broniną i bitwa polskiego Zgrupowania Południowego Armii Odwodowej Prusy pod Iłżą, w dniach 8-9 września 1939 r. to dwie największe bitwy wojny obronnej 1939 r. na terenie ówczesnego województwa kieleckiego.