» Warszawa. Muzeum Kolejnictwa. Parowóz serii Ty42.

Opis: Lokomotywa parowa serii 52 została zaprojektowana na potrzeby wojenne III Rzeszy w 1942 roku. Prowadzenie wojny ze Związkiem Radzieckim wymagało pewnej pracy lokomotyw w warunkach rosyjskiej zimy. Budka maszynisty była całkowicie zamknięta i ogrzewana, a cały parowóz miał staranną izolację cieplną. Konstrukcję oparto na nowoczesnej wówczas serii 50, koncentrując się na uproszczeniu produkcji, zmniejszeniu praco- i materiałochłonności - np. ilość stali koniecznej do wybudowania lokomotywy obnizono ze 165 ton (seria 50) do 130 ton (seria 52 w 1943 roku), a metali rzadkich (np. miedzi) z niemal 3 ton do zaledwie 150 kg (przede wszystkim zaważyła zmiana miedzianej skrzyni ogniowej na stalową). Niewielki nacisk osiowy rzędu 15 ton/oś i optymalna konstrukcja nośna pozwalały na bezproblemowe użytkowanie parowozu na liniach o słabej, a nawet prowizorycznej i zniszczonej nawierzchni. Zastosowanie wózka Krauss'a-Helmholtz'a jak w serii 50 zapewniło spokojny bieg i dużą - jak na ówczesne lokomotywy towarowe - prędkość maksymalną 80km/h. Ponadto konstrukcja sprzęgu tendra i zastosowanie przesuwnej tylnej osi (z nastawiaczem powrotnym) pozwalały na jazdę z prędkością maksymalną także tendrem naprzód - parowóz nie potrzebował obrotnic. W fabrykach niemieckich i krajów okupowanych zbudowano w latach 1942-1945 rekordową liczbę ponad 6000 lokomotyw tej serii. Po wojnie ponad 1400 lokomotyw oznaczonych serią Ty2 trafiło na PKP, gdzie stanowiły podstawę regularnej trakcji parowej. SIOSTRZANA SERIA Ty42 została w ostatnich latach eksploatacji (ok. 1970-1988) zgrupowana w dyrekcji katowickiej. Lokomotywy przeznaczone do obsługi średnio ciężkich składów towarowych (1000-1500 ton), w warunkach typowo polskich służb zastępczych nieraz obsługiwały również składy ciężkie w pracy pociągowej (nawet 2500 ton i więcej!) co skutkowało przyspieszonym zużyciem kotła i układu biegowego. Poza tym lokomotywy te używane były do wszelkich zadań - obsługiwały zarówno ciężką pracę manewrową, jak i pociągi pasażerskie. Swoisty renesans maszyny tej serii przeżyły w latach 80-tych, gdy wskutek kryzysu paliwowego i wycofania lokomotyw parowych starszych serii liczące już 40 lat parowozy wojenne na szereg lat miały monopol na obsługę trakcyjną - szczególnie w południowej części kraju na wyżynach i liniach podgórskich - gdzie planowo prowadziły nawet pociągi pospieszne. Renowację tego parowozu stojącego w Muzeum Kolejnictwa podjęto i zakończono w 2009 roku.