» Płyń, łódko moja płyń...

Wieś Gawrych Ruda rozwinęła się z rudni założonej w miejscu dzisiajszej miejscowości przed rokiem 1668. Początkowo osada nazywała się Ruda na Hrudzie. Dopiero z czasem, od imienia jednego z właścicieli - Gabriela Słuchockiego, przyjęła nazwę Ruda Gawrycha, a potem nazwę obecną. Na Rudę skłądały się: piec hutniczy (dymarka), kuźnia, mniejsze zakłady pomocnicze oraz urządzenia wodne z kołami młyńskimi.

Obecnie miejscowość, która jeszcze kilka lat temu tętniła życiem z uwagi na dynamiczny rozwój turystyki związany z bliskością jeziora Wigry, zamiera. Dzieje się tak z uwagi na bardzo restrykcyjną i nieprzychylną turystyce politykę Wigierskiego Parku Narodowego. Zarastają zielskiem piękne piaszczyste plaże Wigier, jeziora Staw, Okrągłego i Mulicznego.Trochę szkoda, bo tutejsze okolice należo do najpiękniejszych w Polsce.