» Korytarz w forcie

Opis: Fortu VIII, stojącego przy ul. Bielańskiej w Toruniu, prawie nie widać z ulicy; dziś przysłaniają drzewa i krzaki, których nie było, gdy w latach 1888  1891 Prusacy budowali z cegły i betonu na planie trapezu, jako typową warownię dla piechoty, wykupując grunta pod jego budowę od prywatnych właściciel. A środki finansowe na budowę nie tylko zresztą tej kosztownej fortyfikacji, posiadali z kontrybucji, jaką otrzymali po wygranej w 1871 roku wojnie z Francją. Spodziewając się jednak wojny z Rosją, zaczęli przerabiać Toruń na miasto-fortecę  miało ono bowiem być wschodnią ściana oporową i uszczelnić oraz wzmocnić obronę północno-zachodniego odcinka pierścienia toruńskich fortów. W chwili oddania do użytku, obiekt otrzymał numer IVb, potem dodano też imię Herzoga Albrechta. Ale  gdy w 1920 roku Toruń powrócił do Polski  fort zaadaptowano na koszary dla polskiego wojska i wówczas zmieniono numerację, nadając jednocześnie zupełnie inne imię. Odtąd był to już Fort VIII im. Kazimierza Wielkiego. W 1925 roku przeszedł w ręce IV Pułku Lotniczego, ale dopiero 8 lat później został wyremontowany. Gdy wybuchła II wojna światowa  stał się najpierw miejscem oporu miasta przed niemieckim najeźdźcą, ale 7 września 1939 roku obrona upadła i rozpoczęła się okupacja Torunia. Wówczas fort zmienił się w obóz m.in. dla aresztowanych członków organizacji konspiracyjnych, jakie działały w mieście: cywilno-wojskowej organizacji Grunwald, młodzieżowej grupy Batalion Śmierci za Wolność, Polskiej Armii Powstania, oddziału Komendy Obrońców Polski oraz Tajnej Organizacji Wojskowej Gryf Pomorski  największej organizacji podziemia na Pomorzu. Na zdjęciu: Fragment wnętrza fortu z widocznym korytarzem.